Τρίτη 21 Νοεμβρίου 2017

Γερμανία: Ο πολιτικός «σεισμός» ήρθε από εκεί που δεν το περιμέναμε

Εκεί που όλοι περίμεναν ότι θα υπάρχουν αναταράξεις στην Ευρώπη, ακόμα και τριγμοί στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, από τις εκλογικές αναμετρήσεις στη Γαλλία και στην Ολλανδία, λόγω της ανόδου των ευρωσκεπτικιστών, η Γερμανία έκανε... την έκπληξη.

Οι πολιτικές εξελίξεις στη Γερμανία αναμφίβολα επηρεάζουν όχι μόνο την ίδια τη χώρα αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Μέχρι και για παραίτηση της Angela Merkel έφτασαν να μιλούν κάποιοι χθες. Κατά συνέπεια, τα ερωτήματα που εγείρονται δεν αφορούν μόνο τους Γερμανούς ψηφοφόρους. Αφορούν το σύνολο του πολιτικού κόσμου στην Ευρώπη, αφορούν τις αγορές, αφορούν ακόμη και την Ελλάδα.

Θα γίνει νέα προσπάθεια για τον σχηματισμό συνασπισμού «Τζαμάικα»; Πόσο εφικτός είναι ένας νέος μεγάλος συνασπισμός με το SPD; Αντέχει η Γερμανία μία κυβέρνηση μειοψηφίας; Και τέλος τι σημαίνει μία νέα προσφυγή στις κάλπες;

Τα ευρωπαϊκά ζητήματα φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό δεν αποτελούν αντικείμενο των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Όμως η τελική έκβαση των συζητήσεων εκτιμάται πως θα κάνει τεράστια διαφορά σε ότι αφορά τη θέση της Γερμανίας στις επερχόμενες διαπραγματεύσεις για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση και το μέλλον της Ευρώπης.

Η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων είναι αρκετά σοβαρή για διασφαλίσει ότι θα χρειαστεί περίπου μία εβδομάδα «ασκήσεων ηρεμίας» μέχρι να ξεκινήσουν εκ νέου οι επαφές. Αυτή τη στιγμή το σενάριο που συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες είναι να γίνει μία δεύτερη προσπάθεια για τον συνασπισμό «Τζαμάικα», όμως κάθε λεπτό που περνάει αυξάνονται οι πιθανότητες να πάμε αναγκαστικά σε μεγάλο συνασπισμό με το SPD, παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του Martin Schulz. Το ενδεχόμενο που δεν συγκεντρώνει σχεδόν καμία πιθανότητα είναι η κυβέρνηση μειοψηφίας καθώς η Merkel έσπευσε να την αποκλείσει και να δηλώσει με νόημα ότι προτιμά μία νέα προσφυγή στις κάλπες.

Στην πλειονότητά τους, οι αναλυτές εκτιμούν ότι τα πολιτικά κόμματα θα κάνουν ότι μπορούν και για να ενισχύσουν τη θέση τους αλλά και για να αποφύγουν μία νέα εκλογική αναμέτρηση. Το σίγουρο είναι πως όσο διαρκεί η πολιτική αβεβαιότητα στη Γερμανία, τόσο πηγαίνουν πίσω οι πολύ σημαντικές συζητήσεις για το μέλλον της Ευρώπης. Την ίδια ώρα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η εικόνα δεν θα άλλαζε δραματικά στην περίπτωση νέων εκλογών.

Οι φήμες που κυκλοφόρησαν και θέλουν την Angela Merkel να προτίθεται ή να αναγκάζεται να αποχωρήσει ενίσχυσαν την αβεβαιότητα, καθώς η καγκελάριος αποτελούσε πάντα πυλώνα σταθερότητας για τη Γερμανία. Βέβαια, μία τέτοια εξέλιξη, αν ίσχυε έστω και στο ελάχιστο, θα προκαλούσε τεράστιες αντιδράσεις και πρωτίστως στις αγορές, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει συμβεί. Χθες, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έκλεισαν με κέρδη – ακόμη και ο γερμανικός Dax με +0,50% - και μόνο το ευρώ δέχτηκε χτύπημα.

Τζαμάικα: Η Τζαμάικα για πολλούς έχει «πεθάνει». Όμως ο Christian Lindner αποδεικνύεται ένας πολύ δύσκολος αντίπαλος και έξυπνος «παίκτης». Ίσως, λοιπόν, η αποχώρηση από τις διαπραγματεύσεις να είναι ένα ακόμα χαρτί για να ενισχύσει τη θέση του. Αναλυτές σημειώνουν πως ο Lindner θα πρέπει να γνωρίζει ότι μέρος των ψήφων που έλαβε ήταν από ψηφοφόρους που πίστευαν ότι η Merkel θα κέρδιζε ότι και να γινόταν. Όσο και αν είναι αυτό το ποσοστό, αν ξαναγίνουν εκλογές μπορεί να επιστρέψει στο CDU/CSU μειώνοντας την ισχύ των Φιλελεύθερων. Στον αντίποδα, η σκληρή στάση που έχει κρατήσει το FDP καθ' όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων ίσως αποτελεί το μεγάλο του ατού για τις νέες εκλογές, προσελκύοντας ψηφοφόρους ακόμα και από το AfD. «Είναι καλύτερα να μην κυβερνάς από το να κυβερνάς με το λάθος τρόπο», δήλωσε ο Lindner. Πόσο το πιστεύει; Συμπερασματικά, η πιθανότητα «ανάστασης» του συνασπισμού «Τζαμάικα» δεν έχει σβήσει, όμως η κατάρρευση των διαπραγματεύσεων είναι μία πάρα πολύ σοβαρή εξέλιξη. Και για να επανέλθει η Lindner στις συζητήσεις είναι σίγουρο ότι κάτι θα ζητήσει. Το παιχνίδι μόλις ξεκίνησε...

Μεγάλος Συνασπισμός: Πόσο εφικτό είναι να κάνει τη μεγάλη στροφή ο Schulz και να δεχθεί να συγκυβερνήσει με την Merkel. Όταν μάλιστα, έχει ήδη δηλώσει ότι προτιμά τις εκλογές. Ζούμε στον καιρό της κυβίστησης και όλα είναι πιθανά τονίζουν με νόημα πολιτικοί αναλυτές. Αυτή τη στιγμή, ο ηγέτης του SPD δεν δείχνει ότι έχει τέτοια διάθεση, όμως μετά το αυστηρό μήνυμα του προέδρου της Γερμανίας, Frank-Walter Steinmeier, δεν αποκλείεται να υπάρξουν κάποιες συζητήσεις. Και όταν η Merkel καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Schulz, τότε κανείς δεν μπορεί να προδικάσει το αποτέλεσμα. Άλλωστε, οι θέσεις των δύο κομμάτων θα μπορούσαν να έρθουν πιο κοντά, ενώ έχουν ξανακυβερνήσει μαζί. Το πρόβλημα είναι ότι το SPD θα ζητήσει σε αντάλλαγμα... τα πάντα για να συμφωνήσει, ακόμη και την αποχώρηση της Merkel. Είναι σίγουρα ένα σενάριο στο οποίο λίγοι θα στοιχημάτιζαν σήμερα.

Κυβέρνηση Μειοψηφίας: Δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στη Γερμανία και αν λάβουμε υπόψη τη δήλωση της Merkel, ούτε πρόκειται, τουλάχιστον στο προσεχές μέλλον. Βέβαια, ο συνδυασμός εξελίξεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία τέτοια λύση δεν είναι απίθανος. Ίδωμεν...

Νέες εκλογές: Η δεδομένη επιλογή στην περίπτωση που δεν προχωρήσει κάποια άλλη λύση. Οι εκλογές θα μπορούσαν να διενεργηθούν στα τέλη Ιανουαρίου – αρχές Φεβρουαρίου, αλλά δεν αποκλείεται να γίνουν ακόμη και Μάρτιο. Οι δημοσκοπήσεις αυτή τη στιγμή δεν δείχνουν σοβαρές μεταβολές σε σύγκριση με τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, όμως ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς.